DAO ta Conmemora ‘Dia Internacional di Hende Muher’ cu un Bista Historico y Contemporaneo riba e Participacion di Hende Muher riba e Mercado Laboral Arubano

ORANJESTAD – 8 di maart, Dia Internacional di Hende Muher, ta e fecha riba cual mundialmente ta celebra y ta conmemora e avancenan logra pa e ser femenino. Den cuadro di Directie Arbeid en Onderzoek (DAO) su 20 aña di aniversario, ta celebra e dia di awe compartiendo algun datos interesante riba e participacion di 100 aña pasa di e hende muher riba e mercado laboral. Ademas di e bista historico aki di aña 1924, ta presenta tambe datos di e situacion contemporaneo.

Aruba tin un compromiso haci cu e accion nan necesario pa logra e Sustainable Development Goals (SDG’s) di cual un di e metanan ta igualdad pa e ser femenino. SDG’s ta consisti di 17 meta en total cu e proposito pa trece desaroyo balansa. Particularmente riba Dia Internacional di Hende Muher, DAO kier ilustra e importancia di Goal #5 (Gender Equality) y Goal #8 (Decent Work and Economic Growth).

International Labor Organization

E aña aki ‘International Labor Organization’ (ILO) y ‘United Nations’ (UN) nan tema pa e Dia Internacional di Hende Muher ta ‘Invest in women: Accelerate progress’. E tema general aki ta toca area cu ta rekeri atencion y accion pa asina garantisa cu hende muher no ta cay atras.

E tema general aki ta cubri 5 area clave rekeriendo atencion y accion pa asina garantisa cu hende muher no ta cay atras. Esakinan ta: 1.‘inverti den hende muher: un cuestion di derecho humano’, 2.‘poniendo un fin na pobresa’, 3.’implementando financiamento cu un perspectiva riba genero’, 4.’un cambio pa un economia berde y un sociedad di cuido’, y 5.’apoyando feministanan treciendo cambio’. E recomendacionan haci ta pa contribui na un desaroyo positivo pa mucha muher y tambe e muher adulto.

E enfasis aki ta pa asina percura cu progreso economico, social y ambiental por wordo comparti na un forma cu tur persona y futuro generacionan por beneficia di dje. Estudionan a demostra cu inversion haci riba e progreso di hende muher ta wordo inverti y comparti bek den e comunidad cercano. E esfuersonan cu e hende muher ta haci ta hopi vez no solamente pa su mesun bienestar, pero tambe pa su famia. E lasonan fuerte aki ta permiti pa recursonan (p.e. financiero o di conocimento) wordo comparti.

1924, Aruba

For di un bista historico e cuestion di e participacion di hende muher riba e tereno laboral di Aruba ta uno cu ta consisti di e hende muher trahador. Na aña 1924 for di e total poblacion di esnan emplea, 59% tawata consisti di hende muher y 41% tawata consisti di hende homber.

Mester nota cu comienso di e siglo 20 tawata uno economicamente dificil. Desempleo y tambe e impacto di secura a resulta na diferente periodo unda cu pa gran parti hende homber (esnan casa y esnan soltero) a bay busca trabou den exterior (p.e. Venezuela, Colombia, Cuba, Curaçao y Surinam).

E fenomeno aki no a resulta den e inactividad di e muher o dependencia di placa for di exterior. E placa cu por a wordo manda bek pa Aruba tawata tarda, y tambe diferente factor por a impacta homber nan abilidad pa provee pa nan famia. Pues e gastonan di hogar y e cantidad halto di yuinan pa alimenta a keda un factor motivando hende muher pa traha.

Na aña 1924 e profesionan mas practica na Aruba tawata: trahador di sombre (39%) y agricultor (22%). Aunke cu ambos sexo a practica e ofishinan aki, agricultura tawata mastanto domina pa hende homber y trahador di sombre tawata un ofishi cu mastanto hende muher a practica. Como cu e produccion di sombre tawata tuma lugar den e hogar. Esaki a duna e espacio pa hende muher por ordena nan dia pa combina e trabou y e cuido di yuinan.

E siguiente tabel ta duna un bista di e trabou/ofishi cu hende muher a practica na aña 1924:

Fuente: Kelly, Lucia (1999). Participacion di muhenan Arubano na e proceso laboral den e periodo 1900 – 192. Publicacion di Archivo Historico Nacional.

E datos presenta ta contradeci e imagen di e hende muher di antes como solamente un ‘ama de casa’. E realidad ta indica cu apesar di prejuicio combina cu e carga familiar di cuido di yuinan, e hende muher a haci un gran contribucionan laboral.

2024, Aruba

E contexto contemporaneo ta uno cu ta refleha en general e desaroyonan positivo den cuadro di igualdad di genero. E siguiente lista ta brinda un bista di e posicion di hende muher riba e tereno laboral.

  1. Di tur contracto laboral pa temporada indefini riba e mercado laboral, e trahador femenino ta representa 53% di e grupo akinan, hende homber 47%

  2. Di tur esnan riba e mercado laboral cu un educacionan na nivel superior (HBO+), e trahador femenino ta representa 58% di e grupo aki, hende homber 42%

  3. Di tur e ocupacion di un nivel halto di habilidad (higher skill level), e trahador femenino ta representa 56% di tipo di ocupacionan aki

Departamento di Labor y Investigacion ta felicita tur hende muher riba e dia aki pa nan logronan extraordinario y nan contribucion pa cu e economia di Aruba.

Previous
Previous

Gobierno di Aruba hunto cu e asociacion di consuladonan ta firma un protocol di cooperacion

Next
Next

Minister di Integracion Glenbert Croes a atende e forum organisa pa e organisacion Internacional di Imigrantenan (IOM)